Πακούβιος
| Πακούβιος | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 29 Απριλίου 220 π.Χ. Μπρίντιζι |
| Θάνατος | 7 Φεβρουαρίου 130 π.Χ. Taras |
| Χώρα πολιτογράφησης | Αρχαία Ρώμη |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | λατινική γλώσσα[1] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | θεατρικός συγγραφέας ποιητής συγγραφέας[2] ζωγράφος |
Ο Μάρκος Πακούβιος (Marcus Pakuvius, 220-περίπου 130πΧ) ήταν αρχαίος Ρωμαίος τραγικός ποιητής. Θεωρείται ο μεγαλύτερος τραγικός πριν τον Λούκιο Άκκιο.
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ήταν ανιψιός και μαθητής του Έννιου, από τον οποίο η ρωμαϊκή τραγωδία απέκτησε για πρώτη φορά επιρροή και αξιοπρέπεια. Στο διάστημα από τον θάνατο του Έννιου (169πΧ) μέχρι την έλευση του Άκκιου, του νεότερου και πιο παραγωγικού από τους τραγικούς ποιητές, ο Πακούβιος διατήρησε την συνέχεια του δράματος και διαιώνισε τον χαρακτήρα που του προσέδωσε πρώτος ο Έννιος. Όπως και ο Έννιος, ο Πακούβιος είχε πιθανόν οσκανική καταγωγή και γεννήθηκε στο Μπρίντιζι, το οποίο είχε γίνει ρωμαϊκή αποικία το 244πΧ. Ως εκ τούτου, δεν έφτασε ποτέ στην τέλεια ιδιωματική καθαρότητα του ύφους, που αποτέλεσε την δόξα των πρώτων συγγραφέων κωμωδίας, του Ναέβιου και του Πλαύτου.
Ο Πακούβιος διακρίθηκε και ως ζωγράφος. Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος αναφέρεται σε ένα έργο του στο ναό του Ηρακλή. Ως ποιητής ήταν λιγότερο παραγωγικός από τον Έννιο ή τον Άκκιο. Είναι γνωστά μόνο δώδεκα έργα του, τα οποία βασίζονται σε ελληνικά θέματα και τα περισσότερα από αυτά συνδέονται με τον Τρωικό κύκλο (Antiope, Armorum Judicium, Atalanta, Chryses, Dulorestes, Hermione, Iliona, Medus, Niptra, Pentheus, Periboea, και Teucer) αλλά και ένα ποίημα (Paullus) που έχει ως θέμα την νίκη του του Lucius Aemilius Paullus Macedonicus στη μάχη της Πύδνας (168 πΧ). Τα ποιήματα Clastidium του Ναέβιου και Ambracia του Έννιου γράφτηκαν σε ανάμνηση μεγάλων στρατιωτικών επιτυχιών.
Συνέχισε να γράφει τραγωδίες μέχρι την ηλικία των ογδόντα ετών, όταν εξέθεσε ένα θεατρικό έργο την ίδια χρονιά με τον Άκκιο, ο οποίος ήταν τότε τριάντα ετών. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του αποσύρθηκε στον Τάραντα, και ο Aulus Gellius διηγείται μια ιστορία ότι τον επισκέφθηκε εκεί ο Άκτιος καθ' οδόν προς την Ασία, ο οποίος του διάβασε τον Ατρέα του. Η ιστορία αυτή πιθανόν, όπως και εκείνη της επίσκεψης του νεαρού Τερέντιου στον βετεράνο Καίκιλιο Στάτιο, να οφείλεται σε επινόηση μεταγενέστερων γραμματικών αλλά επινοήθηκε σύμφωνα με την παραδοσιακή κριτική της διάκρισης μεταξύ των δύο ποιητών, όπου ο μεγαλύτερος χαρακτηρίζεται μάλλον από καλλιεργημένη επιδεξιότητα, ο νεότερος από ζωντάνια.
Επιτάφιος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο επιτάφιος του Πακούβιου, που λέγεται ότι έχει συνταχθεί από τον ίδιο, παρατίθεται από τον Aulus Gellius, με φόρο θαυμασμού για τη «σεμνότητα, την απλότητα και το ωραίο σοβαρό πνεύμα του» :
Adulescens, tametsi properas, te hoc saxum rogat
Ut sese aspicias, deinde quod scriptum 'st legas
Hic sunt poetae Pacuvi Marci sita
ossa. Hoc volebam nescius ne esses. Vale.
"Νεαρέ, αν και βιάζεσαι, αυτή η πέτρα σε ρωτάει...
να την κοιτάξεις και μετά να διαβάσεις τι είναι γραμμένο.
Εδώ είναι τοποθετημένα τα λόγια του ποιητή Pacuvius Marcus.
Οστά. Ήθελα να το μάθεις αυτό. Αντίο
Λογοτεχνική κληρονομιά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Κικέρωνας, ο οποίος συχνά τον αναφέρει με μεγάλο θαυμασμό, φαίνεται να τον κατατάσσει πρώτο μεταξύ των Ρωμαίων τραγικών ποιητών, όπως τον Έννιο μεταξύ των επικών και τον Caecilius μεταξύ των κωμικών ποιητών. Τα αποσπάσματα του Πακούβιου που παραθέτει ο Κικέρωνας για την εικονογράφηση ή την εφαρμογή της δικής του ηθικής διδασκαλίας απευθύνονται, με την αντοχή, την αξιοπρέπεια και τη μεγαλοψυχία του συναισθήματος που εκφράζεται σε αυτά, σε ό,τι ευγενέστερο υπήρχε στη ρωμαϊκή ιδιοσυγκρασία. Εμπνέονται επίσης από μια θερμή και σταθερή λάμψη πνεύματος και αποκαλύπτουν μια ευγένεια και ανθρωπιά του συναισθήματος που αναμειγνύονται με την αυστηρή σοβαρότητα του αρχικού ρωμαϊκού χαρακτήρα. Στο βαθμό επίσης που οι Ρωμαίοι ήταν ικανοί να ενδιαφέρονται για θεωρητικά ζητήματα, οι τραγικοί ποιητές συνέβαλαν στην τόνωση της περιέργειας για τέτοια θέματα και πρόλαβαν τον Λουκρήτιο στη χρήση των συμπερασμάτων της θεωρητικής φιλοσοφίας καθώς και της κοινής λογικής για να επιτεθούν σε ορισμένες από τις επικρατούσες μορφές δεισιδαιμονίας.
Μεταξύ των αποσπασμάτων που παρατίθενται από τον Πακούβιο υπάρχουν αρκετά που δείχνουν μια προτίμηση τόσο για τη φυσική όσο και για την ηθική θεωρία, και άλλα που εκθέτουν τις αξιώσεις της θρησκευτικής απάτης. Αυτοί οι ποιητές συνέβαλαν επίσης στην ανάπτυξη της ικανότητας που επέδειξε στη συνέχεια η ρωμαϊκή γλώσσα να είναι όργανο ρητορικής, ιστορίας και ηθικής ανάλυσης. Η λογοτεχνική γλώσσα της Ρώμης βρισκόταν σε διαδικασία διαμόρφωσης κατά τη διάρκεια του 2ου αιώνα π.Χ., και στο δεύτερο μέρος αυτού του αιώνα αρχίζει η σειρά των μεγάλων Ρωμαίων ρητόρων, με το πνεύμα των οποίων η ρωμαϊκή τραγωδία έχει ισχυρή συγγένεια. Αλλά η νέα δημιουργική προσπάθεια στη γλώσσα συνοδεύτηκε από σημαντική ωμότητα στην εκτέλεση, και οι νέοι σχηματισμοί λέξεων και οι ποικιλίες κλίσης που εισήγαγε ο Πακούβιος τον εξέθεσαν στη γελοιοποίηση του σατιρικού Γάιου Λουκίλιου και, πολύ αργότερα, του μιμητή του Πέρσιου.
Όμως, παρά την απόπειρα εισαγωγής ενός ξένου στοιχείου στη ρωμαϊκή γλώσσα, το οποίο αποδείχθηκε ασύμβατο με τη φυσική ιδιοφυΐα της, και τη δική του αποτυχία να επιτύχει την ιδιωματική καθαρότητα του Ναυή, του Πλαύτου ή του Τερέντιου, τα αποσπάσματα των δραμάτων του αρκούν για να αποδείξουν την υπηρεσία που προσέφερε στη διαμόρφωση της λογοτεχνικής γλώσσας της Ρώμης, καθώς και στην καλλιέργεια και τον χαρακτήρα των συγχρόνων του.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το παρόν λήμμα ενσωματώνει κείμενο από έκδοση που είναι πλέον κοινό κτήμα: Chisholm, Hugh, επιμ.. (1911) «Pacuvius, Marcus» Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα 20 (11η έκδοση) Cambridge University Press
- Αποσπάσματα στα έργα
- Otto Ribbeck, Fragmenta scaenicae romanorum poesis (1897), vol. i. ; see also his Römische Tragödie (1875)
- Lucian Müller, De Pacuvii fabulis (1889)
- W. S. Teuffel, Caecilius Statius, Pacuvius, Attius, Afranius (1858)
- Theodor Mommsen, History of Rome, bk. iv. ch. 13.
- G. Manuwald, Pacuvius. Summus tragicus poeta. Zum dramatischen Profil seiner Tragödien (München-Leipzig, 2003).
- Esther Artigas (ed.), Marc Pacuvi, Tragèdies. Fragments (Barcelona, Fundació Bernat Metge, 2009) (Collecció de clàssics grecs i llatins, 376).
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb12197922z. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.