Мир - вашему дому, покой - вашей душе!


Майрудин Бабаханов

ЛЕЗГИ Ч1АЛА ГЬАЙВАНРИН ВА КЪУШАРИН Т1ВАРАР

А

Авари молодая буйволица
Агькъанат мошка, москит
Айгъур жеребец
Айнаяр алай гъуьлягъ  кобра
Акьраб скорпион; кил. агъкъанат
Алаша кляча
Албат лох (сёмга)
Ампа сторожевая собака
Аргъамак аргамак (скаковая лошадь)
Арзу диал. аист; кил. леглег, гьажилеглег
Аслан  лев
Ат1раган диал. скорпион; кил. акьраб
Ацикацик диал. медведка; кил. цинцIух, шалаша, данадуьш, хъипIрепI, къаблаба.
AцI (гъец1, гъач1 диал.) козлёнок после трёх месяцев
Ачкар  фазан
Аштерхан  индюк, индейка, индюшка.

Б

Бадбад диал.   куропатка.
Байкъуш  филин.
Бакьуч диал. барсук.
Балк1ан  конь, лошадь
Балк1андин т1вет1 лошадиная муха
Балугъ рыба
Барама кокон
БарцІак буйволенок
Барчи охотничья собака, гончая.
Бахълахъан  головастик; кил. варвар, чукват1ур диал., тваркватварк диал
Бахъу старый буйвол, старая буйволица
Бац1и козленок
БачIа лохматая овца
Бев 1) фаланга; 2) диал. слепень.
БенбецI диал. кил. шуькьуьнт
Биби диал. индюшонок
Билбил соловей; кил. бит (диал.) п1ирлинт1 (диал.), эвелуг (диал.)
Бит диал. кил. билбил.
Биши кьукь  тетерка
Бувун овод
Бугъа бугай, бык-производитель
Бугъу кил. бугъубугъ
Бугъубугъ слепень; кил. бев 2.
Бурдук1 бульдог
Буькре осетр
Буьт1руьк личинка зелёной мухи; кил. фит1

В

Вак свинья, кабан
Вакьар кил. кьар
Варвар головастик; кил. бахълахъан,  чукват1ур диал., тваркватварк диал
Вац1ун киц1 выдра
Верч  курица
ВетI комар; кил. мизмиз, пув (диал.), мичек.
Вирвир диал. чиж, чижик; кил. ч1имч1ир.
Виргъи иволга (нуьк1)

Г

Гав дикий бык, тур
Гамиш буйвол
Гарданбаз  голошейка (верч)
Генгец1 крапивник; кил. ц1вегъ, тумк1анч1ал
Гуьдек 1 жесткошёрстная овца
Гуьдек 2 куцый пес
Гуьрзе гюрза

Гъ

Гъвеч1и лабар уст. кошка
Гъед большая рыба
Гъезел газель
Гъуьлягъ змея
Гъуьлягъриз яд гудай пепе  стрекоза; кил. чинербалк1ан
Гъуьруьн квак мукоед
Гъуьрчекиц1  охотничья собака
ГъуьчI моль

Гь

Гьажилеглег  аист: кил. арзу, леглег
Гьамбардкьиф  крыса; кил. тартар, ригал
Гьаштерхан  диал. кил. аштерхан
Гьер баран
Гьуьлуьн киц1 тюлень

Д

Дагъдин ц1егь  дикая коза; горный тур
Дана теленок
Данадуьш диал. медведка; кил. цинцIух, шалаша, ацикацик, хъипIрепI, къаблаба
Девдев  воробей; кил. хуьруьн нуьк1
Деве  верблюд; кил.  лавар, шич
Девекъуш  страус
Девпепе жук-носорог; кил. карч алай пепе
Денбел неоперившийся птенец
Джарнуьк1 скворец.
Дидеч1иж матка пчелы
Дуду 1 индюшка
Дуду 2 дет.  цыпка (вообше домашняя птица).
Дулдул уст. конь
Дурна  журавль.
Дуьгве  нетель

Е

Емишдин квак плодожорка
Енот енот

Ж

Жагъал диал. якIун квак
Жанавур волк
Жейран джейран
Жекьи поросенок; кил. ц1уьрнуьгъ, земек1
Жигерд шар эхинококковый солитер
Жиржирма цикада кил. ч1игъич1игъ
Жунгав бычок

З

Зегьрехаш (агъу авай мугьманхаш диал.) тарантул
Земек1 поросёнок; кил. жекьи, ц1уьрнуьгъ.
Зили пиявка; кил. ругъал.
Зулум залом (каспийская крупная сельдь).

И

Илан змея
Иланбалугъ угорь; кил. кфилбалугъ.

К

Кал корова
Калгамиш буйволица
Калун чубарук  кил. куьдкуьруьт1, тарагул нуьк1
Кард  сокол: кил. тарлан
Кару (кагьру диал.) горлица
Карч алай пепе жук-носорог; кил. девпепе.
Катрашараг соколенок
Кафтар (кафт1ар) гиена: кил. къаракъулах
Кац  кошка
Kaцaнуьк1 желна (ч1улав к1ек1е)
Кач сука
Квак червь, червяк
Квати собачка
Келгамиш буйвол
Келемдин квак  1) капустный клоп. 2) капустная моль.
Келемдин ц1арнах  капустный червь.
Келче молодой буйвол
Керекул  сорока; кил. яцархъан.
Керемере  жук-рогач
Кит кит
Ких сойка; кил. тамун керекул (диал.)
Киц1 собака, пёс
Кк1лам (кик1лам) клещ
Куку диал. кукушка.
Кукулверч  хохлатка
КукупI кукушка
Кулу индюк, индюшка
Курамал желтопузик
Куру диал. жеребёнок в первые дни после рождения
Курц1арапI диал. летучая мышь; кил. кьаркьулув
Курц1ул щенок
Кускафтар гиена: кил. кафтар, кафт1ар, къаракъулах
Кути разг. щенок
Kyткут1  удод: кил. маллакуткут1, пайгъамбард чавуш
Куьлуь шар острица
Куьдкуьруьт1 щурка; кил. калун чубарук, тарагул нуьк1.
Кфилбалугъ угорь; кил. иланбалугъ

Къ

Къабан  кабан, вепрь,боров
Къаблаба  медведка; кил. цинцIух, шалаша, данадуьш, ацикацик, хъипIрепI.
Къаз  гусь.
Къаплан леопард, пантера
Къаракъулах гиена.
Къарамал крупный рогатый скот
Къаргъа карга (черная ворона)
Къарни  кил. къаргъа
Къатир мул; лошак
Къвед  куропатка
Къвершил  ящерица; кил. чурчул, хуьрлуьнкI, мерги куьгь.
Къени зили (руфун к1ан хъипи зили) медицинская пиявка
Къени т1ап1ас диал. стриж
Къени чубарук деревенская ласточка
Къени ч1иж (чугъ диал.) медоносная пчела
Къеркъер диал. дрозд;  кил. кьемкьер, ч1улав нуьк1, лунж (диал.).
Къиб лягушка
Къизилкъуш райская птица
Къирхаягъ рак; кил. пахлахан.
Къирят пегас
Къугъ лебедь
Къудух осленок
Къузгъун стервятник
Къукъулиф диал. кукушка; кил. кукуп1
Къулан еще неожеребившаяся кобыла
Къураматдин къиб  жаба; кил. кьурукъиб.
Къуш птица
Къуьлерган овсянка (нуьк1)
Къуьр  кролик, заяц
Къуьлуьн нет долгоносик

Кь

Кьак сорокопут (нуьк1)
Кьар годовалый барашек; кил. вакьар
Кьаркьулув  летучая мышь
Кьач1араг диал. кил. акьраб, ат1раган
Кьашкьа животное с белой отметиной на лбу.
Кьве кьил алай шар аскарида
Кьемкьер диал. дрозд; кил. ч1улав нуьк1, къеркъер (диал.), лунж (диал.)
Кьерех эмбрион
Кьилел регъ алай къуш диал. удод; кил. маллакуткут1, куткут1
Кьилин нет (ч1улав нет) головная вошь
Кьилинпацар ийидай лиф турман     
Кьимкьир мышь горная
Кьиф мышь
Кьукь дрофа
Кьулушар солитёр
Кьун  козел
Кьурукъиб жаба; кил. къураматдин къиб.
Кьуьгъуьр еж; кил. к1ужур диал.

КI

К1аз шелкопряд
КІарасд квак (таран квак) короед
K1apax собака с гладкой шерстью
К1аха (диал.) гнида; кил. ц1ерц1ел
К1вагъ ворон
К1вал алай къиб  кил. хъалхъас къиб
КІвал алай шуькьуьнт улитка с раковиной
К1валин вак свинья
К1валин къуьр кролик
К1валин лиф домашний голубь
К1валин т1вет1 комнатная муха
К1валин чубарук  кил. къени чубарук
К1варк1валаг дятел; кил. к1ек1е
К1езри  кильки, рыба (маленькая)
К1ек1е  дятел; кил. к1варк1валаг
К1ел ягненок
К1ужур диал. ежик; кил. кьуьгъуьр.
К1уф хъипи къаргъа диал. альпийская галка

Л

Лавар куьгь. верблюд
Лакадпепе  навозный жук; кил. хъуртапепе
Лакъа сом
Лам 1 осёл
Лам 2 мокрица
Лапаг овца; кил. хеб
Лацам дойная овца
Лачин  сокол (голубятник): кил. кард
Леглег  аист: кил. гьажилеглег, арзу
Лекь орел
Лекьен барс, ирбис
Лекьрешараг орленок
Лелев уст. шакал
ЛипIлипI  лунь
Лирхь (лирхьвай) диал. голубь; кил. лиф.
Лиф  голубь
Лунж диал. кил.  ч1улав нуьк1, кьемкьер
Луч1 диал. телка, нетель: кил. дуьгве
Ляй (ля) ястреб; кил. чинеруг

М

Маймун обезьяна
Мал  крупный рогатый скот ( в знач. ед ч.)
Мал-къара домашние животные
Маллакуткут1 удод; кил. кут1кут1, кьилел регъ алай къуш, пайгъабард чавуш
Марал марал
Маски мопс (порода собак)
Махпурак диал. овод-крючок
Машах  рысь
Мекежа свинья
Меринос меринос (лапагрин жинс)
Мизмиз диал. комар; кил. вет1, пув
Мирг олень
Миск1индин нуьк1 диал. горихвостка; кил. п1ирен нуьк1, пайгъамбард нуьк1
Мичек комар; кил. вет1, мизмиз, пув диал.
Мугьманхаш паук; кил. хушракан.
Мугъверган  диал. чиж; кил.ч1имч1ир, вирвир
Мук1рух  низкорослая лошадь монгольской породы
Мурдар змея
Муьнуьгъ барсук

Н

Навбагьар  первые ласточки
Нет вошь
Heтlpeкака диал. гнида; кил. ц1ерц1ел
Нуьк1 маленькая птица
Нуьк1верхъан мышатник (лекьрен жуьре)

П

Пайгъамбард нуьк  горихвостка обыкновенная  кил. п1ирен нуьк1, миск1индин нуьк1
Пайгъабард чавуш диал. удод;  кил. маллакуткут1, куткут1
Палип1илав нуьк1рен жуьре
Парвана бабочка
Парталдин нет (лацу нет) платяная вошь
Пахлахан рак; кил. къирхаягъ
Пепе  жук, букашка
Перленг (пеленг)  тигр
Пехъ  ворона
Пинукь племенной баран, кочкарь
Пси дет. кошка
Пув диал. комар; кил. вет1, мизмиз, мичек
Пуьнуьгет  кил. шагьмар

ПI

П1акьакьей диал. фиолетовый клещ; кил. хенц1, кк1лам
П1ап1иш жаворонок; кил. цавяр.
П1ап1ул  диал.  вид воробья
П1ат1  утка; кил. уьрдег
П1ирен нуьк1 кил. пайгъамбард нуьк1, миск1индин нуьк1

Р

Ракь ат1удай пепе  жук-олень
Регъел  полчок (соня-полчок); кил. тамун кьиф
Ригал диал. крыса; кил. тартар, гьамбардкьиф.
Ругъал пиявка; кил. зили
Руьгь ночная бабочка; кил. фарфал
Руьц  уж

С

Сакъар кил. кьашкьа
Санкь сова; кил. т1иб
Сар диал. филин
Сарсар цесарка.
Сатам овца или коза с одним соском
Сваж диал. муравей; кил. цегв
Свал улар; кил. улусум
Сев медведь
Севрешараг медвежонок
СикI  лиса
Сик1решараг лисёнок
Спелчи  диал. усач
Суван кьун тур
Суван яц як
Супа ослёнок; кил. шак1ва
Суьсуь дет. корова

Т

Тай жеребец
ТайнукІ кил. тай
Талгу коршун
Тамун верч диал. глухарь
Тамун кац дикая кошка
Тамун керекул диал. сойка; кил. ких
Тамун кьиф  полчок (соня-полчок); кил. регъел
Тарабул (таратул) диал. дятел; кил. к1ек1е, к1варк1валаг
Тарагул трутень; кил. фукъиран.
Тарагул нуьк1 диал. щурка; кил. калун чубарук, куьдкуьруьт1
Таранкъиб  древесница
Тарлан сокол: кил. кард
Тарта короткошёрстная собака
Тартар крыса; кил. гьамбардкьиф, ригал
Тарун таракан
Тарцинет тля
Твар ласка
Тваркватварк диал. головастик; кил. варвар, чукват1ур, бахълахъан
Теке козленок
ТирлинкІ диал. жеребец; кил. тай, тайнук1
Тумк1анч1ал крапивник (гъвеч1и нуьк1); кил. генгец1, ц1вегъ
Туртур  перепел, перепелка.
Тутун кIаз тутовый шелкопряд
Туьтуькъуш  попугай

ТI

T1авус  павлин
Т1ап1ас  дикий горный голубь
Т1ев-т1ев  нуьк1 (Орфословарь)
Т1егъерхъан  стервятник; кил. къузгъун
Т1екьен  диал. курица
Т1иб сова, сыч; кил. санкь

У

Удав удав
Узунбурни севрюга
Улусум улар; кил.свар

Уь

Уьндуьшка  индюк, индюшка, индейка
Уьрдег утка

Ф

Фарфал ночная бабочка кил. руьгь
Фере  курочка
Фил слон.
Фит1 куколка (в мясе)
Фукъиран  диал. трутень; кил. тарагул

Х

Хаз белка
Харун нуьк1  трясогуска; кил. целуг, цанин нуьк1
Хархар нуьк1рен жуьре
Хашпепе паук-крестовик
Хвар кобыла
Хеб овца
Хенц1 клещ
Хуз оса; кил. цуьргъуь диал.
Хундуз соболь; бобр; выдра.
Хурбубу снегирь (нуьк1)
Хур хъипи нуък1 синица; кил. ц1иц1пепе
Хушракан паук
Хуьрлуьнк1 ящерица; кил.мерги, къвершил, чурчул
Хуьруьн нуьк1  воробей; кил. девдев

Хъ

Хъалхъас (хъалхъас къиб) черепаха; кил. к1вал алай къиб
Хъипибилбил канарейка
Хъипи нуьк1  иволга; кил. виргъи
ХъипрепІ  медведка; кил. цинцIух, шалаша, данадуьш, ацикацик, къаблаба
Хъуртапепе  навозный жук; кил. лакадпепе

Хь

Хьелгъуьлягъ (лув гудай гъуьлягъ)  стрела-змея

Ц

Цавяр  жаворонок; кил. п1ап1иш.
Цалархъан девдевдин жуьре
Цанин нуьк1  трясогуска; кил. хварун нуьк1,  целуг
Цегв муравей; кил. сваж диал.
Целафир водомерка
Цивцив  королек (гъвеч1и нуьк1)
Цимилкьиф ласка
Цин гъуьлягъ водяная змея
Цин кард  диал. аляпка
Цин кьиф нутрия
Цин нуьк1 диал. трясогузка; кил. целуг, цанин нуьк1, харун нуьк1.
Цинпепе  плавунец
Цинц1ух кил. хъипрепІ, шалаша, данадуьш, ацикацик, къаблаба, цицих
Цирав овца плоскокурдючной лезгинской породы
Цицих кил. цинц1ух.
Циц1иб  цыпленок
Цуби  корова  швидской породы
Цуц1ул  куница
Цуьргъуь диал.оса; кил. хуз.

ЦI

Ц1ай ядай квак светлячок; кил. экв гудай пепе
Ц1арак щегол; кил. ц1арубилбил, ц1арунуьк1.
Ц1арнах  гусеница
Ц1арубилбил кил. ц1арак
Ц1арунуьк1  кил. ц1арак
ЦІарупепе (картуфпепе диал.колорадский жук
Ц1ахдай пепе (ц1ахат1)  вонючка
Ц1вегъ  крапивник (нуьк1); кил. генгец1, тумк1анч1ал
ЦIегь  коза
ЦIегьрен  кьил алай гъуьлягъ рогатая гадюка
ЦIерцIел (ч1арч1ал) гнида
Ц1имилнуьк1 диал. мухоловка
Ц1инкьил  зимородок (нуьк1)
Ц1ирлампІ диал. жеребенок
Ц1ихц1их  диал. пеночка; кил. чихчих
Ц1иц1 1. кузнечик; 2. саранча
Ц1иц1иб  цыпленок
Ц1иц1пепе  диал. синица; кил. хур хъипи нуьк1
Ц1угъв диал. кил. ч1уьгъ
ЦIуьгъве кил. ц1уьрнуьгъ
Ц1уьрнуьгъ поросёнок

Ч

Чакъал шакал
Чалагъан  коршун
Чархи чубарук  диал. деревенская ласточка
Чепелукь бабочка
Чинербалк1ан диал. стрекоза; кил. гъуьлягъдиз яд гудай пепе
Чинеруг (чуьнуьруг)  ястреб
Чихчиx пеночка (гъвеч1и нуьк1); кил. ц1ихц1их диал.
Чубарук  ласточка
Чугъ диал. пчела; кил. ч1иж.
Чукват1ур диал. головастик;  кил. варвар, тваркватварк диал., бахълахъан
Чурчул ящерица; кил. хуьрлуьнк1, къвершил, мерги  уст.
Чуьлдин кьиф полевая мышь
Чуьлд лекь  диал. орел-могильник 

ЧI

Ч1абал собака с длинными волосами
Ч1авч1ав  зяблик (нуьк1)
Ч1агъ  галка, грач
Ч1алит1  пигалица (чибис)
Ч1алкъуш  попугай
ЧІар алай шар власоглав
Ч1игъичIигъ цикада; кил.  жижирма.
Ч1игълинт1 (ч1агълут1, ч1иргъит1) диал. куропатка; кил. къвед.
Ч1иж  пчела; кил. чугъ диал.
Ч1имч1ир  чиж; кил. вирвир, мугъерган (диал.)
Ч1улав нуьк1  дрозд; кил. кьемкьер, къеркъер (диал.), лунж (диал.).
ЧIулав цицI сверчок; кил. экв гудай пепе,  ц1ай ядай квак.
Ч1улав уьрдег диал. лысуха
ЧIуран вак  дикая свинья, кабан.
Ч1уран верч диал. рябчик
Ч1уран ц1егь (тамун ц1егь) дикая коза, косуля.
ЧІуру зили  пиявка ложноконская
Ч1уру кукуп1  удод.
Ч1уру къаз  дикий гусь
Ч1уру к1ек1е диал. пестрый дятел
Ч1уру т1ап1ас диал. клинтух
Ч1уру уьрдег диал. чирок трескунок
Ч1уру чубарук  ласточка городская
Ч1уру чIиж  1) оса; 2) шмель.
ЧIут клоп
Ч1уьгъ пищуха (нуьк1)

Ш

Шагьмар сказочная змея; кил. пуьнуьгет
ШакIва ослёнок; кил.супа
Шангъар  кречет
Шап1а зайчонок
Шaпlaтl  новорожденный зайчонок
Шар червь
Шараг птенец
Шарк1унт осленок
Шек ярка
Шенп1и  котенок
Шив иноходец
ШинтIатIай  диал. нуькIрен са жуьре
Ширванпепе божья коровка
Шиткит1 диал. кил. шутквар
Шич диал. верблюд; кил. деве, лавар.
Шлам диал. мокрица; кил. лам 2
Шук1ва  клещ; кил. хенцI
Шутквар диал. поползень (нуьк1); кил. шиткит1 диал.
Шут1 блоха
Шуькьуьнт слизняк, улитка, молюск

Э

Экв гудай пепе светлячок; кил. ц1ай ядай квак, ч1улав ц1иц1.
Эмирч1иж матка (у пчёл).
Эвелуг диал. соловей; кил. билбил, бит (диал.) п1ирлинт1 (диал.).

Я

Ябу кляча
Як1ун т1вет1 (вили т1вет1) мясная муха
Япат1ул  уховёртка
Яхц1ур к1вач квай пепе  сороконожка
Яц бык
Яцархъан диал. сорока; кил. керекул
Яцрат1вет1 бычья муха

 

 

 

На главную страницу >>>

 

 

Цитата месяца: "Целые народы ненавидят уроды" М. Бабаханов